تأثیر ایندول بوتیریک اسید (IBA) بر رشد، عملکرد و میزان ماده مؤثره آلیسین در پیاز گیاه سیر (Allium sativum L.) در شرایط تنش کم‌آبی در مزرعه

تنش خشکی مهمترین عاملی است که در بیشتر مراحل رشد گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه‌خشک باعث محدودیت در رشد و دستیابی به عملکرد بالا می‌گردد. مشکل عمده‌ای که کشاورزان ایران در رابطه با زراعت سیر (Allium sativum L.) با آن مواجه هستند، بازده تولید و عملکرد بسیار پایین آن است. در یک مطالعه مزرعه‌ای، تأثیر مصرف تنظیم‌کننده رشد ایندول بوتیریک اسید (IBA) در دو سطح (0 و 100 پی‌پی‌ام) به‌صورت محلول‌پاشی در 30 روز پس از کاشت بر رشد و میزان ماده مؤثره آلیسین در گیاه سیر در شرایط تنش کم‌آبی (آبیاری معمولی و کاهش 40% آب آبیاری)، در منطقه جیرفت و در سال 1389، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مطالعه گردید. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی باعث کاهش معنی‌دار کلروفیل a، b و کلروفیل کل، کاروتنوئیدها، آنتوسیانین، سطح برگ، عملکرد آلیسین، عملکرد پیاز، وزن تر بوته و وزن تر ریشه و همچنین سبب افزایش نشت یونی گردید، ولی تأثیر معنی‌داری بر درصد آلیسین نداشت. در مقابل IBA در شرایط عدم تنش کم‌آبی باعث افزایش معنی‌دار کلیه عوامل اندازه‌گیری شده و کاهش نشت یونی و میزان آنتوسیانین گردید، ولی در شرایط تنش کم‌آبی تأثیری بر عملکرد کمّی و کیفی محصول نداشت. در شرایط عدم تنش، IBA باعث افزایش وزن تر بوته به میزان 30%، افزایش عملکرد پیاز به میزان 19% و افزایش مقدار آلیسین به میزان 25% گردید.